Man aan tafel in modern kantoor.
Target operating model

De motor achter een soepele overgang naar het nieuwe pensioenstelsel

Het klassieke target-operating-model (TOM) - vaak gebaseerd op vaste kwartaalprocessen en stabiele allocaties - voldoet niet langer onder het nieuwe pensioencontract. Menno Keilman, Director Client Experience bij BlackRock, vertelt over ervaringen met het TOM in het nieuwe pensioenstelsel en geeft pensioenfondsbestuurders handvatten bij de transitie.


1. Waarom is een nieuw TOM belangrijk bij de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel?

‘Voor pensioenfondsen is het target-operating-model (TOM) de verbindende schakel tussen ambitie en uitvoering. De Wet toekomst pensioenen (Wtp) brengt voor pensioenfondsen ingrijpende veranderingen met zich mee. De overgang van collectieve naar individuele pensioenrechten en het beleggen conform lifecycles betekent voortaan maandelijkse informatie-uitwisseling tussen fiduciair en administrateurs. Het ‘nieuwe’ TOM moet onder de Wtp robuust en adaptief zijn, met aandacht voor procesautomatisering, datakwaliteit en schaalbaarheid.’

‘Ten opzichte van het ‘oude’ Financieel Toetsingskader (FTK) moet het TOM exact beschrijven hoe data stroomt tussen partijen. Inclusief tijdstempels, verantwoordelijkheden en validatiestappen. Er moeten mechanismen zijn om fouten of afwijkingen snel op te sporen. Dit raakt ook compliance, risicobeheersing en governance.’

‘Het TOM zorgt voor grip op de transitie door processen, systemen en verantwoordelijkheden helder vast te leggen. Het helpt bij het identificeren én beheersen van risico’s, aandachtspunten en afhankelijkheden tijdens de overgang. Voor pensioenfondsen is een helder en solide TOM niet alleen de motor achter een soepele overstap, maar ook de basis voor het vertrouwen in de samenwerking.’

2. Beroepspensioenfonds Loodsen was één van de eerste fondsen die met hulp van BlackRock overstapte naar het nieuwe pensioenstelsel. Welke ervaringen nemen jullie mee naar volgende fondsen die (per 1 januari 2026 of later) overgaan?

‘De ervaring met Beroepspensioenfonds Loodsen als launching customer vormt de basis voor ons Target Operating Model. Samen hebben we de processen en rollen helder uitgewerkt. Met aandacht voor flexibiliteit, zodat we ook complexere portefeuilles en aanvullende klantwensen goed kunnen opvangen. Hierdoor zijn we ervan overtuigd dat onze blauwdruk zowel geschikt is voor meer standaardklanten als voor fondsen met specifieke eisen en strakkere tijdslijnen.’

‘Voor volgende pensioenfondsklanten die overgaan is BlackRock tijdig gestart met inventariseren van wensen en bijzonderheden. De focus is hierbij op maatwerk: klantspecifieke kenmerken en aanvullende wensen of eisen worden zorgvuldig geanalyseerd en ingepland. Lessen uit eerdere migraties en inzichten uit lopende transities passen we toe om fouten te vermijden en efficiëntie te vergroten. Wij weten waar we bedacht op moeten zijn en nemen dit mee in de afstemming in de keten.’

Solide TOM is basis voor vertrouwen tussen pensioenfonds, fiduciair en administrateurs

3. Wat kan er misgaan?

‘We weten nu bijvoorbeeld dat cohorten zonder vermogen wel meegenomen moeten worden in de data-aanlevering door de pensioenadministrateur. Wanneer deze “0” niet wordt gerapporteerd in het SIVI-bestand, dan loopt onze verwerking spaak. Onze concrete ervaringen zijn zeer waardevol om de TOM beter af te stemmen met de pensioenadministrateur.’

4. Het TOM vraagt een intensief en inhoudelijk overleg tussen pensioenfonds, fiduciair en administrateurs. Hoe organiseer je dat?

‘Betrek alle uitbestedingspartners en voer een actieve, kritische dialoog. Door brede betrokkenheid ontstaat er draagvlak en kunnen inzichten en ervaringen worden geïntegreerd in het TOM. Het is belangrijk dat ketenpartners het TOM echt begrijpen.’

‘En start tijdig. Maak vóór invaren gebruik van de beschikbare tijd om het TOM concreet uit te werken, mogelijke uitdagingen te identificeren en verschillende scenario’s uitvoerig te testen.’

Wij weten waar we bedacht op moeten zijn en nemen dit mee in de afstemming in de keten

5. Hoe combineer je in het TOM standaardeisen met specifieke eisen van pensioenfondsen?

‘Dat doen we met acceptatietesten, waarbij zowel de generieke blauwdruk als de specifieke situatie van elk fonds worden getoetst. Tijdens de klantspecifieke acceptatietesten worden de ontvangst en juiste verwerking van klantdata grondig getoetst. Er zijn speciale overleggen en kennissessies om afwijkingen en aanvullende eisen op tijd te signaleren. De combinatie van standaardisatie en maatwerk garandeert een gedegen inrichting per klant.’

6. Als je één tip uit de praktijk wil meegeven, welke is dat?

‘Zorg dat je als pensioenfonds samen met de ketenpartners in het eerste kwartaal na de overgang zeer scherp en actief bent. Houdt de lijnen kort en blijf dagelijks vragen stellen, bijvoorbeeld: “Vandaag is het werkdag 10, is de file correct aangekomen? Zijn er nog bijzonderheden geweest?’

‘Neem proactief contact op met je fiduciair om te bespreken hoe de uitvoering van de portefeuille-herbalancering verloopt en of er nog verzoeken of verbeterpunten zijn. Hoewel een goede voorbereiding essentieel is, garandeert die geen vlekkeloze overgang. Daarom verdient het directe vervolgproces extra aandacht en continue afstemming, zodat eventuele knelpunten in de keten snel worden gesignaleerd en opgelost.’

‘En hou scherp dat mensen uiteindelijk het verschil maken, hoe goed de processen ook zijn.’

Target Operating Model SPR - Maandelijkse transactiecyclus

Target Operating Model SPR - Maandelijkse transactiecyclus

Uitsluitend ter illustratie. BlackRock, oktober 2025.

Wat is een Target Operating Model?
Een Target Operating Model (TOM) is de blauwdruk voor hoe een organisatie samenwerkt met zijn uitbestedingspartners. Het beschrijft de processen, verantwoordelijkheden en datastromen rondom administratie, vermogensbeheer, rapportages en communicatie. Zo biedt het TOM duidelijkheid over rollen, timing en afhankelijkheden, en zorgt het voor een efficiënte en transparante samenwerking in keten.

Transparant over de Transitie

De overgang naar het nieuwe pensioenstelsel roept vragen op. In Transparant over de pensioentransitie geven wij pensioenfondsbestuurders en andere betrokkenen in de pensioensector heldere uitleg, inzichten en praktijkvoorbeelden. Zodat u grip houdt op de veranderingen, zich goed kunt voorbereiden en de juiste beslissingen neemt.
brug van binnenuit gezien